Theo sáng kiến của Bác, ngày 27-3-1948, Ban Chấp hành Trung ương Ðảng ra Chỉ thị phát động phong trào thi đua ái quốc để động viên mọi lực lượng cho kháng chiến, kiến quốc. Ðể triển khai Chỉ thị này, nhân kỷ niệm 1.000 ngày Nam Bộ kháng chiến, ngày 11-6-1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc, chính thức phát động phong trào thi đua yêu nước trong toàn Ðảng, toàn quân và toàn dân. Ngày 11-6 hàng năm đã trở thành Ngày Truyền thống thi đua yêu nước.

Lời kêu gọi thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh có tác dụng hiệu triệu, lôi cuốn, động viên toàn Đảng, toàn dân và toàn quân phát huy truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết, ý chí tự lực, tự cường, vượt qua mọi hy sinh gian khổ hoàn thành tốt nhiệm vụ trong từng giai đoạn cách mạng. Đặc biệt trong những thời khắc cam go, ác liệt của dân tộc, Lời kêu gọi thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn thấm sâu vào các tầng lớp nhân dân, biến thành sức mạnh đưa cách mạng Việt Nam đến thắng lợi vẻ vang.

Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh “Thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua, những người thi đua là những yêu nước nhất”. Quan điểm ấy chính là động lực to lớn làm cho phong trào thi đua yêu nước có sức mạnh tinh thần vô cùng mạnh mẽ, tồn tại lâu dài, phát triển không ngừng, gắn liền với sự phát triển của dân tộc. Quan điểm thi đua là yêu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh được xây dựng trên nền tảng truyền thống của lịch sử văn hóa dân tộc Việt Nam, đó là lòng yêu nước, ý chí quật cường của con người Việt Nam. Người đã lấy thi đua làm động lực phát huy lòng yêu nước, qua phong trào thi đua bồi dưỡng, nâng cao lòng yêu nước, làm cho lòng yêu nước thể hiện bằng những hành động cụ thể trong lao động sản xuất và chiến đấu. Ngược lại, lấy lòng yêu nước thúc đẩy phong trào thi đua.

Lời kêu gọi thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh xuất phát từ lợi ích của nhân dân, đem lại ấm no, hạnh phúc và độc lập tự do cho dân, đó là niềm khát vọng lớn nhất của mỗi người dân Việt Nam. Vì thế, phong trào thi đua đã được đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia, hưởng ứng. Ngay từ những ngày đầu phát động, nhiều phong trào thi đua yêu nước đã diễn ra sôi nổi, mang lại hiệu quả thiết thực như: Phong trào: “Tuần lễ vàng”, “Bình dân học vụ”, vận động “Đời sống mới”, Quỹ Độc lập, Quỹ đảm phụ Quốc phòng,... đến phong trào thi đua xây dựng đời sống mới, phong trào thi đua trong sản xuất nông nghiệp: “Thi đua tiết kiệm, tránh xa xỉ, phí phạm, để dành lương thực cho bộ đội hoặc cho những lúc túng thiếu” (1/3/1950), thi đua với tinh thần “ruộng đất là chiến trường, cuốc cày là vũ khí, nhà nông là chiến sĩ, hậu phương thi đua với tiền phương” (2/1951), “thi đua đóng thuế nông nghiệp” (3/1953)... Các phong trào thi đua yêu nước thời kỳ này đã thu hút được sự tham gia hưởng ứng của mọi người, mọi nhà, mọi ngành, mọi lứa tuổi, góp phần không nhỏ vào thắng lợi chung của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.

Trong thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, đấu tranh giải phóng miền Nam, hàng loạt cuộc phát động hưởng ứng thi đua của các ngành, các giới đã được tổ chức, điển hình là các phong trào: “Sóng Duyên hải”, “Gió Đại Phong”, “Cờ Ba nhất”, “Trống Bắc Lý”, “Thanh niên ba sẵn sàng”, “Phụ nữ ba đảm đang”, “Mỗi người làm việc bằng hai vì miền Nam ruột thịt”, “Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”,... Các phong trào thi đua đã tạo nên động lực to lớn, góp phần làm nên Đại thắng mùa xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Sau khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất đất nước, đã có nhiều phong trào thi đua yêu nước, hướng vào các nhiệm vụ của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Tiêu biểu là các phong trào: “Tất cả vì chủ nghĩa xã hội, vì hạnh phúc của nhân dân”; “Tất cả vì công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa”.

Bước vào thời kỳ đổi mới đất nước (1986), đặc biệt là từ sau Đại hội toàn quốc lần thứ VIII của Đảng, được soi sáng bởi tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng đã đề ra khẩu hiệu thi đua: “Tất cả vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”. Nhiều phong trào được phát động và thực hiện có hiệu quả như: “Xóa đói, giảm nghèo”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Tuổi trẻ sáng tạo”, “Lao động giỏi, lao động sáng tạo”, “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, “Thi đua quyết thắng”, “Vì nước quên thân, vì dân phục vụ”, “Nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững”, “5 xung kích, 4 đồng hành”, “Trung thành, sáng tạo, tận tụy, gương mẫu”, “Thi đua dạy tốt, học tốt”, “5 không, 3 sạch”, “Vì Trường Sa thân yêu”, Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, phong trào “Cựu chiến binh gương mẫu”,... Và gần đây là cả nước đang tập trung triển khai và thực hiện có hiệu quả các phong trào thi đua lớn: “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”, “Doanh nghiệp Việt Nam hội nhập và phát triển”, “Cả nước chung tay vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau”, “Cán bộ, công chức, viên chức thi đua thực hiện văn hóa công sở” và phong trào thi đua đặc biệt “Cả nước đoàn kết, chung sức, đồng lòng thi đua phòng, chống và chiến thắng đại dịch Covid-19”… Nhìn chung, các phong trào thi đua yêu nước trong nhiều thập kỷ qua đã bám sát yêu cầu thực tiễn đất nước, gắn bó mật thiết với quyền lợi và cuộc sống của người dân, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển của đất nước trên mọi lĩnh vực.

(Ảnh tư liệu)

Từ các phong trào thi đua, các cuộc vận động, trong những năm qua, trên địa bàn tỉnh đã có hàng trăm sáng kiến, đề tài nghiên cứu khoa học, công trình xây dựng, v.v.. được nghiệm thu, ứng dụng trong thực tiễn, mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội to lớn; đồng thời, cũng xuất hiện ngày càng nhiều tập thể, cá nhân, những gương điển hình tiên tiến được Nhà nước, các cấp, các ngành, đoàn thể kịp thời biểu dương, khen thưởng, tạo sự lan tỏa trong xã hội... Điển hình như, trong phong trào xây dựng nông thôn mới với mô hình của huyện Hải Hậu: Nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu “Sáng - Xanh - Sạch - Đẹp để phát triển bền vững” được các đơn vị, địa phương trong và ngoài tỉnh về tham quan học tập kinh nghiệm. Trong công tác, học tập, nghiên cứu khoa học, lao động sản xuất, kinh doanh... đã xuất hiện nhiều nhân tố mới, gương điển hình tiến tiến được Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh và Thủ tướng Chính phủ khen thưởng, tiêu biểu như: xã Hải Châu, huyện Hải Hậu; xã Trực Hùng, huyện Trực Ninh; xã Nghĩa Minh, huyện Nghĩa Hưng; xã Giao Phong, huyện Giao Thủy; Bệnh viện Đa khoa huyện Hải Hậu; Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong; Trường THPT A Hải Hậu; Công ty TNHH cơ khí Quyết Tiến, huyện Giao Thủy; Công ty trách nhiệm hữu hạn Sông Giang, xã Hải Giang, huyện Hải Hậu; Chi hội Khuyến học làng Hành Thiện, xã Xuân Hồng, huyện Xuân Trường… Các cá nhân điển hình là công nhân, nông dân, người lao động, giáo viên, học sinh tiêu biểu như: ông Phạm Hải Đăng, Kỹ thuật viên, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Cơ khí Đình Mộc, huyện Xuân Trường; ông Nguyễn Văn Công, xóm Đức Thuận, xã Hải Xuân, huyện Hải Hậu; ông Triệu Đình Hợi, thôn Vụ Nữ, xã Hợp Hưng, huyện Vụ Bản; cô giáo Phạm Thị Long Quân, Hiệu trưởng trường Mầm non Thống Nhất, thành phố Nam Định, em Đàm Thị Minh Trang, học sinh lớp 12 Hóa, Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong; ông Trần Quốc Toản, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty trách nhiệm hữu hạn Toản Xuân, huyện Ý Yên; ông Trần Bùi Nam, xã Mỹ Trung, huyện Mỹ Lộc; ông Trần Văn Kiều, Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn Tân Thiên Phú, huyện Xuân Trường…

(Ảnh tư liệu)

Để phong trào thi đua lan tỏa sâu rộng trong các tầng lớp nhân dân, mang lại hiệu quả thiết thực, thời gian tới, các cơ quan, đơn vị, địa phương trong tỉnh tổ chức phát động phong trào thi đua thực hiện nhiệm vụ chính trị và các phong trào thi đua chuyên đề nhằm giải quyết những nhiệm vụ trọng tâm, những khâu và lĩnh vực còn yếu, tồn tại, bất cập, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong thi đua, góp phần vào việc hoàn thành thắng lợi các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh của tỉnh. Tập trung thực hiện linh hoạt, hiệu quả mục tiêu vừa phòng, chống dịch COVID-19, vừa phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19; góp phần hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh đã đề ra.

Nhận thức sâu sắc về ý nghĩa Lời kêu gọi thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh và vị trí, vai trò, tác dụng to lớn của phong trào thi đua yêu nước, hơn 70 năm qua, tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về thi đua ái quốc và phong trào thi đua yêu nước do Thủ tướng Chính phủ phát động ngày càng thấm sâu vào đời sống xã hội và có giá trị thực tiễn to lớn. Ngày nay trong công cuộc đổi mới đất nước và hội nhập quốc tế, Lời kêu gọi thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn còn vẹn nguyên ý nghĩa lịch sử, giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc./.

Ban Thi đua khen thưởng